Betere spoedzorg voor ouderen met een kwetsbare gezondheid

Veel ouderen met een kwetsbare gezondheid ervaren een bezoek aan de Spoedeisende Hulp (SEH) als een ingrijpende gebeurtenis. “Om deze patiënten zo goed mogelijk te begeleiden tijdens hun verblijf op de SEH, een eventuele opname en als ze weer naar huis gaan, zijn we eind 2023 gestart met het Geriatric Emergency Medicine team, oftewel het GEM-team”, vertelt verpleegkundig specialist geriatrie Harm van Orden.

“Patiënten hebben tijdens een ziekenhuisopname een hoger risico op het krijgen van een infectie en hun hun conditie gaat sneller achteruit. Dat geldt ook voor een bezoek aan de SEH, waar patiënten vaak lang nuchter moeten blijven vanwege onderzoeken of langer op een brancard liggen. De impact hiervan is groter bij ouderen met een kwetsbare gezondheid. Daarom is het voor deze patiënten nóg belangrijker dat we de juiste zorg op de juiste plek bieden”, vertelt Harm.

Om de situatie van oudere patiënten met een kwetsbare gezondheid zo snel mogelijk in kaart te brengen en hen de juiste zorg op de juiste plek te bieden, is het GEM-team gestart. Dit multidisciplinaire spoedteam zet zich in om de zorg voor ouderen met een kwetsbare gezondheid op de SEH te verbeteren. Het GEM-team bestaat uit een klinisch geriater, verpleegkundig specialist geriatrie en een geriatrieverpleegkundige en wordt ondersteund door een SEH-verpleegkundige, transferverpleegkundige en een apothekersassistent. Het team heeft daarnaast een nauwe samenwerking met de specialist ouderengeneeskunde van verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorgorganisatie Marga Klompé en de wijkverpleegkundige van thuiszorgorganisatie Sensire.

Harm: “Alle patiënten vanaf 70 jaar die zich op de SEH melden, screenen we met behulp van de APOP-screening. APOP staat voor Acute Presenterende Oudere Patiënt. Hierin staan onder andere vragen over het risico op functionele achteruitgang, verminderde cognitie en hoe zelfredzaam iemand is. Op basis van deze screening bepalen we het risico op kwetsbaarheid. Uiteraard doen we ons best om alle patiënten de juiste zorg op de juiste plek te bieden, maar voor deze patiëntengroep is dat extra belangrijk. De APOP-screening geeft daarom niet alleen een score, maar ook passende interventies. Zo bieden we oudere patiënten met een kwetsbare gezondheid op de SEH iets te eten aan als nuchter blijven niet meer nodig is en we laten hen ook zo kort mogelijk op een brancard liggen.”

Als er op basis van de APOP-screening sprake is van kwetsbaarheid, schakelt de SEH- arts(assistent) het GEM-team in. Het GEM-team ziet de oudere patiënt en brengt de situatie snel en goed in kaart. Klinisch geriater Inge Konings: “Alle relevante lichamelijke, psychische, functionele en sociale problemen worden meegenomen, net zoals de behandelvoorkeuren van de patiënt.” Het onderzoek van het GEM-team loopt parallel aan de beoordeling van de hoofdbehandelaar of SEH-arts en leidt dus niet tot een langere ligduur op de SEH.

Het GEM-team is van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur aanwezig, maar de APOP-screening wordt ook in de avond en nacht uitgevoerd op de SEH. Inge: “Daarin verschillen we van andere GEM-teams. De volgende werkdag beoordelen we of deze patiënten alsnog een klinische beoordeling nodig hebben of dat we ze nabellen als ze inmiddels weer thuis zijn. Soms is er aanleiding om een afspraak te maken bij de klinisch geriater. Voor deze patiënten hebben we spoedplekken op de polikliniek Geriatrie. Dit wordt door patiënten en hun naasten erg gewaardeerd.”

Harm: “Een ziekenhuisopname is niet altijd de beste oplossing. Als de zorg thuis ontoereikend is, kijken we samen met de specialist ouderengeneeskunde van Marga Klompé en de wijkverpleegkundige van Sensire hoe we de beste zorg op de juiste plek kunnen bieden. Bijvoorbeeld door een patiënt kortdurend in het ziekenhuis te behandelen en daarna een bed in de eerstelijn te bieden.”